Medine döneminde nazil olmuştur. 286 ayetiyle Kur’an-ı Kerim’in en uzun suresidir. İsmini 67-73 ayetlerindeki sureden almıştır. “bakara (sığır)” Surede İslam hukukunun temel konularına ilişkin pek çok hüküm yer almaktadır.
Bakara Suresi 65. ayetinin yazımı
Andolsun ki içinizden cumartesi günü haddi aşanları siz de biliyordunuz. Biz de onlara: “Aşağılık maymunlar olun!” dedik.
Bakara Suresi 65. Ayet Anlamı Anlamı
Ve içinizden Sebt gününü ihlal edenleri kesinlikle biliyorsunuz. Bu yüzden onlara, “Aşağılık maymunlar olun” dedik.
Bakara Suresi 65. Ayetinin Tefsiri
“Cumartesi” anlamına gelen sabt kelimesi, İbranice shabbat kelimesinin Arapçalaştırılmış halidir. Bu son kelime, “dinlenme, dinlenme” anlamına gelen shabbat kelimesinden gelir. Yahudi inancına göre, Tanrı yaratılışı altı günde tamamlamış ve yedinci gün olan cumartesi günü dinlenmiştir (Yaratılış, 2/2-3). Tesniye’de (5/15), cumartesi günü dinlenmenin nedeni Mısır’dan Çıkış olarak gösterilir. Musa Sina Dağı’ndayken, Allah ona cumartesi gününü (sabbat) kendisi ile İsrailoğulları arasında “nesiller boyu sürecek bir işaret” olarak kutsal bir dinlenme günü olarak ayırdığını bildirmiş ve bu günde çalışmaktan kesinlikle men etmiş ve bu yasağın sonsuza dek uygulanacağını hükmetmiştir. Nitekim “on emir”den biri de cumartesi günü çalışmanın yasaklanmasıdır (Çıkış, 20/8-11).
Eski Ahit’te, İsraillilerin cumartesi günü yapmaları yasak olan işler şunlardır: yemek pişirmek, yiyecek toplamak, ekim ve biçmek, ateş yakmak, odun toplamak ve yük taşımak (Çıkış, 16:23; 34:21; Yeremya, 17:21). Talmud’da bunlara başka yasaklar da eklenmiştir. Ancak, İncil bazı Yahudilerin bu yasaklara uymadığını belirtir (Çıkış, 16:13-30; Sayılar, 15:32-36).
65. ayete göre Yüce Allah, bu yasakları çiğneyen Yahudilere, “Aşağılık maymunlar olun!” buyurmuştur. Bu son ifadenin bedensel bir değişime mi, yoksa ahlaki ve ruhsal bir değişim ve bozulmaya mı işaret ettiği konusunda Kur’an-ı Kerim’de bir açıklama bulunmamaktadır. Müfessirlerin çoğunluğu, Sebt yasağını çiğneyenlerin bedenlerinin maymuna (meşrep) dönüştüğünü savunurken, tabiin müfessirlerinden Mücahid, “Kalpleri değişti; bedensel olarak maymun olmadılar.” demiş ve Cuma suresinde (62/5) olduğu gibi buradaki “Aşağılık maymunlar olun!” ifadesinin Kur’an’da geçen bir ifade olmadığını belirtmiştir. Bu ifadenin sembolik bir ifade olduğunu belirtmiş (bk. Taberî, I, 332), bazı çağdaş tefsirlerin de bu görüşe meylettiği görülmektedir (meselâ bk. Reşid Rıza, I, 343-345; Seyyid Kutub, I, 65-66; Ateş, I, 179). Böylece ilahi kanunları çiğneyen İsrailoğulları, Allah tarafından bedensel veya ruhsal olarak, ahlaki tutum ve davranışları bakımından maymuna dönüştürülmüşler ve Allah’ın kanunlarına isyan edenlerin ne hale geleceği hususunda çağdaşlarına korkunç bir örnek, takva sahipleri için de ibret verici bir ders olmuşlardır.
Kaynak: Kur’an Yolu Tefsiri Cilt: 1 Sayfa: 139
Bir yanıt bırakın