Kemik iliği kanseri, kemik iliğinin kan hücresi oluşturan kök hücrelerinde gelişen bir kanser türüdür. Kemik iliği, büyük kemiklerin ortasında bulunan ve kan hücreleri üretip dolaşıma salan süngerimsi bir dokudur. Kemik iliği kanserinde kök hücrelerde kontrolsüz çoğalma veya gelişimsel sorunlar vardır. En sık görülen kemik iliği kanseri türü multipl miyelomdur. Multiple miyelomun nedeni henüz tam olarak bilinmemektedir. Hastalık kemik ağrısı, tekrarlayan enfeksiyonlar, böbrek sorunları, yorgunluk ve kilo kaybı gibi belirti ve bulgularla ilerler. Belirtileri kontrol altına almak için çeşitli ilaçlar kullanılsa da tam bir tedavi yoktur.
Kemik iliği kanseri nedir?
Kemik iliği kanseri, kemik iliğinin kan oluşturan kök hücrelerinden kaynaklanan bir kanser türüdür. Kemik iliğinin derinliklerinde, kemiğin merkezinde bulunan süngerimsi bir madde, kırmızı kan hücrelerine, beyaz kan hücrelerine ve trombositlere dönüşebilen kök hücrelerdir. Kemik iliği kanseri, ilikteki hücreler anormal şekilde veya hızlandırılmış bir oranda büyümeye başladığında ortaya çıkar. Kemik iliğinde başlayan kansere kemik iliği kanseri veya kan kanseri denir. Bu kanser grubunun en yaygın olanı multipl miyelomdur. Diğer kanser türleri de kemik iliğine yayılabilir, ancak bunlara kemik iliği kanseri denmez. Başlıca kemik iliği kanserleri multipl miyelom, lösemi ve lenfomadır. Bu makalede en yaygın kemik iliği kanseri olan multipl miyelom tartışılmaktadır.
Multipl miyelom nedir?
En yaygın kemik iliği kanseri türü multipl miyelomdur. Bu kanser türüne multipl miyelom denir çünkü omurga, kafatası, kalça ve kaburga gibi vücudun birden fazla bölümünü etkiler. Plazma hücreleri adı verilen kan hücrelerinden gelişir. Bu hücreler, vücudu yabancı istilacılardan korumak için antikor üreten beyaz kan hücreleridir. Kemik iliği çok fazla plazma hücresi üretmeye başladığında tümörler oluşur. Bu tümörler kemik kaybına ve enfeksiyonlarla mücadelede sorunlara neden olur.
Kemik iliği kanserinin belirtileri nelerdir?
MULTİPL MİYELOM BELİRTİLERİ
Hastalığın erken evrelerinde herhangi bir belirtiye neden olmayabilir. Hastalıktan genellikle rutin bir kan veya idrar testi sonrasında şüphelenilir. Kanser ilerledikçe, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çok çeşitli belirti ve bulgulara neden olur:
Kemiklerde ağrı ve hassasiyet. Sırt, kaburga veya kalça kemikleri genellikle etkilenir. Ağrı veya hassasiyet genellikle sabittir ve hareketle artar. Kolayca kırılan zayıf kemikler. Multipl miyelom kemikleri zayıflatabilir ve kırık olasılığını artırabilir. Omurga, kollar ve bacaklardaki uzun kemikler en sık etkilenenlerdir. Omurilik sıkışması. Omurgadaki kırıklar omurların çökmesine, ağrıya ve bazen omuriliğin sıkışmasına neden olur. Bu, bacaklarda uyuşma, güç kaybı ve mesane ve bağırsak kontrolünün kaybı gibi ciddi sorunlara neden olabilir. Omurilik sıkışması acil bir durumdur ve hemen tedavi edilmelidir. Anemi. Multipl miyelom, kemik iliğindeki kırmızı kan hücrelerinin üretimini etkileyebilir ve bu da anemiye yol açabilir. Anemi, miyelom tedavisinin bir yan etkisi olarak da ortaya çıkabilir. Anemi, halsizlik, yorgunluk ve nefes darlığı gibi semptomlara neden olur. Tekrarlayan enfeksiyonlar. Hastalık bağışıklık sistemini etkileyerek vücudun enfeksiyona ve hastalığa karşı doğal savunmasını engeller. Bu nedenle hastalar sık ve uzun süreli enfeksiyonlar yaşarlar. Hiperkalsemi. Hiperkalsemi veya yüksek kan kalsiyum seviyeleri, etkilenen kemiklerden kan dolaşımına çok fazla kalsiyum salınması nedeniyle ortaya çıkabilir. Belirtileri arasında aşırı susama, sık idrara çıkma, kabızlık, karın ağrısı, zihinsel karışıklık ve baş dönmesi bulunur. Hiperkalsemi acil tedavi gerektiren bir durumdur ve listelenen belirtiler görülürse derhal acil yardım alınmalıdır. Böbrek sorunları. Multipl miyelom böbrek yetmezliğine yol açabilen ciddi böbrek hasarına neden olabilir. Böbrek yetmezliği belirtileri arasında kilo kaybı, iştahsızlık, ayak bileklerinde, ellerde ve ayaklarda şişlik, halsizlik, nefes darlığı, kaşıntılı cilt ve sürekli hıçkırık bulunur. Alışılmadık kanama. Bazı hastalar cilt altında morarma, sık burun kanaması, diş eti kanaması ve ağır adet kanaması gibi beklenmeyen kanamalar yaşayabilir. Bunun nedeni kemik iliğindeki aşırı kanser hücrelerinin kanın pıhtılaşmasından sorumlu hücreler olan trombosit üretimini engellemesidir. Kan akışkanlığında azalma. Bazı kişilerde multipl miyelom kanın normalden daha koyu olmasına neden olabilir. Bu genellikle miyelom hücreleri tarafından üretilen aşırı proteinlerden kaynaklanır. Hiperviskozite olarak bilinen bulgu, baş dönmesi, nefes darlığı, baş ağrısı, kanama ve bulanık görme gibi semptomlara neden olur. Kilo kaybı Miyelom genellikle bir kitle oluşumuna neden olmaz. Bunun yerine kemiklere zarar verir ve sağlıklı kan hücrelerinin üretimini etkiler.
Kemik iliği kanserinin evreleri nelerdir?
Hastanın ihtiyaçları için hangi tedavi seçeneklerinin en iyi olduğunu belirlemek için hastalığın evresi ve kanser büyüme hızı gibi faktörlerin bilinmesi gerekir. Multipl miyelomun evrelendirilmesi için kan hücrelerinin sayısı, kan ve idrardaki protein miktarı, kandaki kalsiyum seviyesi ve diğer tanı test sonuçlarının incelenmesi gerekir. Diğer kanserler için kullanılan TNM evreleme sistemi multipl miyelom evrelemesi için kullanılmaz. Bunun yerine iki farklı evreleme sistemi tercih edilir.
Durie-Salmon Sistemi, kandaki monoklonal immünoglobulin, kalsiyum ve hemoglobin seviyelerinin yanı sıra kemik lezyonlarının sayısını da hesaba katar. Bu evreleme sistemi yaygın olarak kullanılmaz. Daha yaygın olarak tercih edilen uluslararası evreleme sistemi iki ana faktöre dayanır: kandaki albümin ve beta-2 mikroglobulin seviyeleri. Her iki sisteme göre de multipl miyelom dört evreye ayrılır: evre 0, evre I, evre II ve evre III.
Kemik iliği kanseri nasıl teşhis edilir?
Bazı durumlarda, multipl miyelom başka bir nedenle yapılan kan testi sırasında tesadüfen tespit edilebilir. Diğer durumlarda, hastanın semptomlarına ve şikayetlerine dayanarak hastalıktan şüphelenilir. Daha sonra, kesin tanı koymak için belirli testler ve görüntüleme yöntemleri kullanılır.
Kan testleri: Kan testleri, miyelom hücreleri tarafından üretilen M proteini ve beta-2-mikroglobulin adı verilen maddeleri tespit edebilir. Beta-2-mikroglobulin, kanserin agresifliği hakkında ipuçları sağlayabilir. Böbrek fonksiyonunu, kan hücresi sayımlarını ve kan kalsiyum ve ürik asit seviyelerini değerlendirmek için yapılan kan testleri tanı koymada yardımcı olabilir. İdrar testleri. Bence Jones proteinleri adı verilen M proteinleri idrarda tespit edildiğinde, idrar analizi ile tespit edilebilir. Kemik iliği örneği. Kemiğe sokulan uzun bir iğne ile kemik iliği örneği alınır. Bu işleme kemik iliği aspirasyon biyopsisi adı verilir. Örnek, miyelom hücrelerinin varlığı açısından bir laboratuvarda incelenir. Görüntüleme yöntemleri. Çoklu miyelomla ilişkili kemik sorunlarını tespit etmek için X-ışınları, MRI, BT veya PET gibi çeşitli görüntüleme yöntemleri kullanılabilir.
Kemik iliği kanseri nasıl tedavi edilir?
Tedavi ile semptomları hafifletmek, hastalığın komplikasyonlarını kontrol altına almak, hastanın durumunu stabilize etmek ve multipl miyelomun ilerlemesini yavaşlatmak mümkündür. Hiçbir semptom göstermeyen hastaların tedaviye ihtiyacı olmayabilir. Ancak hasta periyodik kan ve idrar testleri ile düzenli aralıklarla izlenmelidir. Takip sırasında belirli semptomlar varsa veya hastalık ilerlerse tedaviye başlanır. Multipl miyelomda kullanılan çeşitli tedavi seçenekleri vardır.
Hedefli tedavi. Hedefli ilaç tedavisi kanser hücrelerindeki belirli anormalliklere odaklanır. Bu ilaçlar koldaki bir damardan veya hap formunda oral yoldan verilebilir. Biyolojik tedavi. Bu ilaç grubu miyelom hücreleriyle savaşmak için vücudun bağışıklık sistemini kullanır. Biyolojik tedavi kanser hücrelerini tespit eden ve saldıran bağışıklık sistemi hücrelerini güçlendirir. Kemoterapi. Miyelom hücreleriyle birlikte sağlıklı vücut hücrelerine zarar verir ve hızlı büyüyen hücreleri öldürür. Kemoterapi ilaçları hap formunda intravenöz veya oral yoldan verilebilir. Kemik iliği nakli yapılacaksa öncesinde yüksek doz kemoterapi ilaçları kullanılır.
Bir yanıt bırakın