İslam, bu amaçla sarhoş edici içeceklerin imalini, satışını ve içilmesini kesin bir şekilde yasaklamıştır (Mâide 5/90-91; Müslim, Müsakat, 67). Hz. Peygamber (s.a.s.), çok miktarda sarhoşluk veren bir maddenin az miktarının da haram olduğunu bildirmiştir (Buhârî, Vudu, 71; Müslim, Eşribe, 7; Ebû Dâvûd, Eşribe, 5; Tirmizî, Eşribe, 3). Bu hükümler, özellikle sarhoşluk vermek üzere ve belli şekillerde üretilen içeceklerle ilgilidir. Bu şekilde üretilen alkollü içeceklerin tedavi amacıyla kullanılması, meşru bir alternatif bulunmadığı takdirde ancak zorunluluk halinde caizdir.
Dini literatürde “hamr” olarak bilinen bu özelliğe sahip içeceklerin dışında, sentetik olarak üretilen alkol veya bazı meyve ve yiyeceklerde doğal olarak bulunan alkol farklı değerlendirilmelidir. Gerçekten de alkol meyvelerde doğal olarak bulunabilir (binde bir ila binde beş); ekmek de dahil olmak üzere birçok fermente (mayalı) ürünün üretim süreçleri sonunda az miktarda alkol üretilebilir. Bazı gıda ürünlerinin üretim aşamalarında aromatik bileşenlerin kullanılması durumunda, son üründe etil alkol (etanol), keton, ester vb. gibi bileşikler de oluşabilir.
Bu durumda, kendi başına veya “eser” miktarda, yani çok az miktarda eklenen maddeler nedeniyle alkol içeren bu tür ürünleri tüketmek haram değildir. Çünkü burada söz konusu olan alkol, özellikle sarhoşluk amacıyla ve belirli yöntemlerle, yani hamr ile üretilen alkol değildir. Aksi takdirde, birçok meyve ve ürün, içeriğinde belirli miktarda alkol bulunduğu gerekçesiyle yenmezdi.
Bu durumda:
1. Sarhoşluk amacıyla üretilen içkinin, ister az, ister çok olsun, içilmesi ve yiyeceklere katılması haramdır.
2. Gıdalarda doğal olarak bulunan alkolün, sarhoşluk yaratmayacak miktarda olması, o gıdayı haram yapmaz.
3. Sentetik alkolü içecek olarak tüketmek haram olmakla birlikte, çözücü olarak kullanmak haram değildir. Çünkü bu son durumda kullanım amacı sarhoş olmak veya zevk almak değil, aromatik maddelerin çözünmesini sağlamaktır.
4. Sentetik alkolün temizlik maddelerinde veya temizleyici olarak kullanılması da caizdir. Bu bağlamda, alkol, kolonya vb. ve temizlik amacıyla üretilen alkollü maddelerin içilmesi haram olmakla birlikte (bk. Buhârî, Edep, 80; Müslim, Eşribe, 73), bunları temizlik amacıyla kullanmak caizdir. Bu özellikleri taşıyan maddeler dinen necis sayılmadığından, bu maddelerin sürüldüğü yerlerin namazdan önce yıkanması gerekmez (Kasânî, Bedai’, V, 115; Elmalılı, Hak Dini, II, 763-764).
5. Gıda ürünlerinin helalliğinin belirlenmesinde gıda sağlığı ve güvenliği ilkelerine uyulması da dini bir zorunluluktur.
6. Her konuda olduğu gibi sentetik alkol kullanırken de alternatif maddeler araştırılmalı, eğer varsa öncelikle bunlar kullanılmalıdır; çünkü akıllardaki şüpheleri gidermek gerekir.
Bir yanıt bırakın